Kapitału skład organiczny

Kapitału skład organiczny, odzwierciedla związek między technicznym i wartościowym składem kapitału (kapitału skład techniczny i wartościowy); jest to stosunek wartości kapitału stałego (c) do wartości kapitału zmiennego (v), jeśli stosunek ten odzwierciedla techniczny skład kapitału (kapitał stały i (zmienny). Między o.s.k. w poszczególnych gałęziach przemysłu istnieją poważne różnice; wskazują na stopień nasycenia techniką tych gałęzi oraz różnice w naturalnych warunkach produkcji. W miarę postępu techniki rośnie o.s.k., na każdą jednostkę v przypada coraz więcej c. Siłą napędową wzrostu o.s.k. jest walka konkurencyjna, która zmusza przedsiębiorców do stosowania bardziej postępowych metod technicznych w celu obniżenia kosztów produkcji, oraz pogoń za zyskiem nadzwyczajnym. Koncentracja i centralizacja kapitału umożliwia wzrost o.s.k., z kolei zaś zastosowanie nowoczesnej techniki, wymagające często dużych nakładów kapitałów, przyspiesza koncentrację i centralizację kapitału. Wzrost o.s.k., stanowiąc kapitalistyczną formę realizacji postępu technicznego, Jest jednocześnie, przyczyną zaostrzenia się sprzeczności kapitalistycznego sposobu produkcji, zwłaszcza sprzeczności podstawowej między społecznym charakterem produkcji a prywatnokapitalistycznym charakterem przywłaszczania. Siły wytwórcze przyjmują coraz bardziej społeczny charakter, a przywłaszczanie efektów produkcji pozostaje prywatnokapitalistyczne. Jednocześnie wzrost o.s.k., stanowiąc formę działania ogólnego prawa akumulacji kapitalistycznej (akumulacji kapitalistycznej ogólne prawo), jest jedną z głównych przyczyn działania prawa tendencji zniżkowej stopy zysku.