Plan kredytowy

Plan kredytowy, plan działalności pieniężno-kredytowej banków w gospodarce socjalistycznej; sporządzany jest w zasadzie na okresy kwartalne, ostatnio opracowywane są również plany roczne, a w niektórych krajach socjalistycznych nawet wieloletnie. P.k. ustala z jednej strony rozmiary działalności kredytowej banków, z drugiej zaś wielkość gromadzonych przez banki środków pieniężnych i obiegu pieniądza gotówkowego; w ten sposób przybiera formę planowanego, analitycznego bilansu zbiorczego banków lub bilansu banku centralnego. Jeżeli p.k. jest sporządzany w formie planowanego bilansu banku centralnego, wówczas działalność pieniężno-kredytowa innych banków jest uwzględniana w tym planie w postaci salda rozliczeń tych banków z bankiem centralnym, a rozwinięcie p.k. stanowią plany wszystkich banków. W Polsce p.k. jest aktualnie opracowywany na okresy roczne w postaci planowanego, zbiorczego bilansu banków. W aktywach p.k. jest ujmowana działalność kredytowa wszystkich banków z podziałem na kredyty udzielane gospodarce uspołecznionej, kredyty dla gospodarki nieuspołecznionej i kredyty dla gospodarstw domowych. W obrębie kredytów dla gospodarki uspołecznionej wydziela się w planie kredyty obrotowe i inwestycyjne, w obrębie kredytów dla gospodarki nieuspołecznionej wykazuje się oddzielnie kredyty obrotowe i inwestycyjne dla ludności wiejskiej i kredyty obrotowe i inwestycyjne dla gospodarki nieuspołecznionej poza rolnictwem, a w obrębie kredytów dla gospodarstw domowych — kredyty na indywidualne budownictwo mieszkaniowe w miastach i kredyty na zakupy ratalne. W pasywach p.k. planowane są środki pieniężne gospodarki uspołecznionej oraz gospodarki nieuspołecznionej i gospodarstw domowych. Przede wszystkim są to wkłady na rachunkach przedsiębiorstw uspołecznionych, organizacji politycznych i zawodowych, fundusze własne banków, wkłady oszczędnościowe i zasoby gotówkowe ludności. Różnica między planowaną wielkością kredytów a planowaną wielkością gromadzonych przez banki środków pieniężnych wyznacza zapotrzebowanie systemu bankowego na lokatę budżetu państwa. Strukturę zbiorczego bilansu banków w układzie p.k. wg stanu na koniec 1971 obrazuje następujące zestawienie: Instrumentami realizacji p.k. są przekazywane oddziałom banków dyrektywy w sprawie działalności kredytowej; dyrektywy te mogą być ilościowe i opisowe. Pierwsze polegają na komunikowaniu każdemu oddziałowi banku wielkości kredytów, jakich może udzielić w okresie kwartału lub roku; mogą one mieć charakter limitów kredytowych i w tym przypadku oznaczają górną, nieprzekraczalną granicą kredytów; mogą również być przekazywane w formie liczb kontrolnych, stanowiących dla oddziału banku jedynie orientacyjną granicą kredytowania, która może być przekroczona w razie powstania uzasadnionych dodatkowych potrzeb kredytowych. Dyrektywy opisowe mają charakter wytycznych dla polityki kredytowej oddziałów banków; wskazują one węzłowe problemy p.k., od których prawidłowego rozwiązania zależy wykonanie tego planu. Mogą to być np. wskazówki w sprawie środków, jakie należy zastosować wobec poszczególnych gałęzi gospodarki w celu utrzymania założonego planem poziomu kredytów obrotowych dla przedsiębiorstw uspołecznionych, metod oddziaływania na wykonanie planu obrotu towarowego, rodzajów inwestycji, które należy preferować przy udzielaniu kredytu inwestycyjnego.

Może Ci się również spodoba